Διατροφή και Σκλήρυνση κατά πλάκας

Η Σκλήρυνση Kατά Πλάκας είναι η πιο κοινή αιτία της χρόνιας νευρολογικής αναπηρίας σε νεαρά ενήλικα άτομα . Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας είναι χρόνιο νόσημα και μέχρι στιγμής αγνώστου αιτιολογίας .Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την ασθένεια με βάση τη διατροφή.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ω₃ : αυξημένη κατανάλωση Ω₃ λιπαρών οξέων (ψάρια , ξηροί καρποί, πράσινα φυλλώδη λαχανικά) . Αυτές οι τροφές όπως ξέρουμε διαθέτουν αντιφλεγμονώδη δράση Αν για κάποιο λόγο   επιλεγούμε τη λήψη συμπληρώματος τότε   (DHA) of 400 -600 mg/ήμερα  και  γ-λινολενικό  gamma-linolenic acid (GLA) 240 -320 mg/ημέρα.

ΛΙΠΑΡΑ

Κορεσμένα λίπη : χαμηλή κατανάλωση <10 γρ .  Τα κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη ενεργοποιούν  τη παραγωγή προφλεγμονωδών ουσιών-μεσολαβητών που μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν από  το Αραχιδονικό οξύ .

Το Αραχιδονικό οξυ είναι ένα ω6 λιπαρό οξύ  ,το όποιο είναι ικανό να ελέγξει λειτουργίες του σώματος που σχετίζονται με την φλεγμονή και το κεντρικό νευρικό σύστημα.  Το περισσότερο αραχιδονικό οξύ στο ανθρώπινο σώμα προέρχεται από διατροφικό λινολεϊκό οξύ, το οποίο προέρχεται από σπορέλαια και ζωικά λίπη (ακόμη ένας άλλος λόγος που υπερέχει το ελαιόλαδο).

Στην αλληλουχία του αραχιδονικού οξέος, το διατροφικό λινολεϊκό οξύ επιμηκύνεται και υφίσταται αποκορεσμό για να σχηματίσει αραχιδονικό οξύ, και εστεροποιείται στα φωσφολιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών. 

 Αντιδρώντας σε φλεγμονώδη ερεθίσματα, παράγεται ένα ένζυμο, η φωσφολιπάση, που διασπά αυτά τα φωσφολιπίδια, ελευθερώνοντας αραχιδονικό οξύ ως ελεύθερο λιπαρό οξύ.  Τότε το αραχιδονικό οξύ μπορεί να οξυγονωθεί και να μετατραπεί περαιτέρω σε εικοσανοειδή. 

Αποφυγή Trans λιπαρών . Πρόκειται για λίπη που δεν αποτελούν φυσικά προϊόντα και δεν απαντώνται στη φύση .Μπορούν να οξειδωθούν με  μεγαλύτερη ευκολία και από τα κορεσμένα λιπαρά οξέα πρόκληση φλεγμονής και κατά συνέπεια απάντηση του ανοσοποιητικού .

 Τrans λιπαρά απαντώνται σε κακής ποιότητας λάδια και μαργαρίνες του εμπορίου που περιέχονται σε τρόφιμα. Είτε μπορεί να παραχθούν μετά από παρατεταμένη θερμική επεξεργασία οποιοδήποτε ελαίου.

Γλουτένη . Πιθανή αποφυγή μιας που σε μερικά άτομα μπορεί να πυροδοτήσει το ανοσοποιητικό. Άρα απαιτείται εξέταση αίματος για τα υψηλά επίπεδα των   αντισωμάτων  τρανσγλουταμινάσης (tTGA) ή  των αντισωμάτων αντι-ενδομυσίου (EMA).

Προσοχή Πριν από τη εξέταση , ο ασθενής θα  πρέπει να συνεχίσει να τρώει μια  διατροφή που να περιλαμβάνει τρόφιμα με γλουτένη, όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά. Εάν ένα άτομο σταματήσει να τρώει  τρόφιμα με γλουτένη πριν από την εξέταση , τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρνητικά για την κοιλιοκάκη, ακόμη και αν η ασθένεια είναι παρούσα.  Σε ορισμένες περιπτώσεις που εχει  
σημειωθεί ευαισθησία στη γλουτένη εκδηλώνεται ως οπτική νευρίτιδα(Jacob S, Zarei M, Kenton A, Allroggen H. Gluten sensitivity and neuromyelitis optica: two case reports. J Neurol Neurosurg Psychiatry.2005;76:1028–1030),
ενώ  άλλες μελέτες έχουν δείξει μια αύξηση σε μερικές πρωτεΐνες
από το έντερο σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και ανοσοσφαιρίνη G
κατά της γλιαδίνης και γλουτένης.( Reichelt KL, Jensen D. IgA antibodies against gliadin and gluten in multiple sclerosis. Acta Neurol Scand. 2004;110:239–241.)

Κατανάλωση Αντιοξειδωτικών;. Τα αντιοξειδωτικά περιέχονται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά  .Εχουμε τις αντιοξειδωτικές βιταμίνες A,C,E καθώς και τα φυτοθρεπτικά ,ουσίες που βρίσκονται στα φυτά ,προσδίδουν σε αυτά χαρακτηριστικό χρώμα, γεύση( ρεσβερατρόλη, λυκοπένιο) .

Ιδιαίτερα σημαντική μπορεί να θεωρηθεί η χρήση βιταμίνης Ε  η οποία μειώνει το  οξειδωτικό στρες επηρεάζει αρκετά γεγονότα που συντελούν στον θάνατο των κινητικών νευρώνων ο οποίος σχετίζεται με την παθογένεια της νόσου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα  τα συμπληρώματα βιταμίνης Ε ίσως παίζουν ρόλο στην πρόληψη της πλάγιας αμυοτροφικής σκλήρυνσης.

Τα αντιοξειδωτικά όπως ξέρουμε ενισχύουν το ανοσοποιητικό ενδέχεται όμως και να πυροδοτήσουν μια άσκοπη αντίδραση του  και να επιβαρύνουν τα συμπτώματα της νόσου. Μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί άμεσα ,αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται υπ όψη στη περίπτωση λήψης αντιοξειδωτικών ιδιαίτερα με τη μορφή συμπληρώματος.

Συμβουλές

Περιορισμός του νατρίου και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της θεραπείας με στεροειδή. Το  νάτριο παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά λιπαρών / πρωτεΐνης
στους ιστούς μυελίνης.

Μικρά και συχνά γεύματα μπορεί να είναι καλύτερα ανεκτά σε σχέση με τα μεγάλα  
γεύματα. Αν υπάρχει δυσκολία κατά την κατάποση ή συντονισμός κατά τη μάσηση
, τα τρόφιμα μπορεί να χρειαστεί να πολτοποιηθούν , ή και τροφοδοτηθούν με  σωλήνα

Χυμός cranberry για το περιορισμό των ουρολοιμώξεων  (Raz et al, 2004).

Αποφυγή καπνίσματος ,κατανάλωση αλκοόλ ,ενθάρρυνση για άσκηση και μέτρια έκθεση στον ήλιο. Ορισμένα άτομα με ΣΚΠ αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο αλλά το  Ηλιακό φως έχει θεωρηθεί ως να έχει  ένα προστατευτικό αποτέλεσμα σε ότι αναφορά την ανάπτυξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας , η οποία έχει μια σαφή αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης σε ακραία  γεωγραφικά πλάτη. Επιπλέον ενεργοποιεί όπως ξέρουμε  τη προβιταμίνη της βιταμίνης D (Freedman DM, Dosemeci M, Alavanja MC. Mortality from multiple sclerosis and exposure to residential and occupational solar radiation: a case-control study based on death certificates. Occup Environ Med. 2000;57:418–421 ).

Aσθενείς με ΣΚΠ έχουν συχνά χαμηλό επίπεδο ψευδαργύρου . Ωστόσο, οι ασθενείς με ΣΚΠ θα πρέπει να προβούν με προσοχή , επειδή ο ψευδάργυρος διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα .

Άτομα με ΣΚΠ θα πρέπει να αποφεύγουν συμπληρώματα ρεσβαρατρόλη resveratrol μιας που σε ορισμένες έρευνες έχει επιδεινώσει τα συμπτώματα της νόσου.

 Συμπληρώματα

Βιταμίνη D : O ρόλος της βιταμίνης D στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης της ΣΚΠ και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της (Grant WB, Holick MF. Benefits and requirements of vitamin D for optimal health: a review. Altern Med Rev. 2005;10:94–111). Η βιταμίνη D σε έρευνες απέτρεψε  την ανάπτυξη της πειραματικής αλλεργικής εγκεφαλομυελίτιδας σε ποντίκια (Hayes CE, Cantorna MT, DeLuca HF. Vitamin D and multiple sclerosis.Proc Soc Exp BiolMed.1997;216:121–127 ).Πειραματικά δεδομένα δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να περιορίσει τα συμπτώματα ,αλλά και να επιβραδύνει τη πορεία της νόσου.

 Η δόση της βιταμίνης D είναι μεταβάλετε, ανάλογα με την έκθεση του ασθενούς σε το φως του ήλιου. Δόσεις έως και 4000 IU την ημέρα έχουν χρησιμοποιηθεί, χωρίς να τοξικότητα για έως 6 μήνες. Μια γενική κατευθυντήρια γραμμή είναι να χορηγηθούν   2000 ΙU / ημέρα από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο και
4000 μονάδες / ημέρα από το Νοέμβριο μέχρι το Μάρτιο. Πάντα πρώτα  πρώτα εργασ. Έλεγχος της 25(OH)D . Συνιστώμενη ημερήσια δόση 1000ΙU

Tιτλοποίηση έτσι ώστε η  25(OH)D  στάθμη στον ορό μεγαλύτερη του 40-50 ng / mL.

Παρενέργειες : έλεγχος  για τα συμπτώματα της υπερασβεστιαιμίας όπως αδυναμία, κόπωση, υπνηλία, κεφαλαλγία, και απώλεια της όρεξης.

Ασβέστιο : Τα συμπληρώματα ασβεστίου έχει βρεθεί να έχουν  συνεργική δράση  με τη βιταμίνη D για την καταστολή πειραματικής αλλεργικής
εγκεφαλομυελίτιδας σε ποντικούς (Cantorna M, Humpai-Winter J, DeLuca H. Dietary calcium is a major factor in 1,25-dihydroxycholecalciferol suppression of experimentalautoimmune encephalomyelitis in mice. J Nutr. 1999;129:1966–1971) . Δοσολογία  calcium 800 -1200 mg/day. Ουσιαστικά η ίδια ποσότητα ασβεστίου όπως σε κάθε υγιή άνθρωπο εκτός από την περίπτωση των γυναικών που εγκυμονούν. 

Άλφα-λιποϊκό οξύ(ALA): έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
αυξάνει την λειτουργία των βιταμινών C, E, και γλουταθειόνης, καθώς  και αυξάνει το επίπεδο της στο  σώμα. Δοσολογία 600 -1200 mg/day. Παρενέργειες Ναυτία, έμετος, και εξάνθημα

Μαγνήσιο: απαιτείται για να διατηρούνται  επαρκή  τα επίπεδα της βιταμίνης D.
800 mg / ημέρα, το μαγνήσιο έχει επίσης ένα ήπιο αποτέλεσμα στη
σπαστικότητα των  μυών  συχνά συνδέεται με τη ΣΚΠ. Δοσολογία 600 -1200 mg/day. Εάν προκληθεί διάρροια τότε μείωση της δόσης.

Β-βιταμίνες του συμπλέγματος
Οι βιταμίνες Β έχει  αποδειχθεί μπορούν να  βοηθήσουν στην γνωστική λειτουργία, δρουν ως αντιοξειδωτικά, και να μειώσει την παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκίνων

Β₁₂: Ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12ειτε  σφάλματα του μεταβολισμού της
είναι γνωστό ότι προκαλούν απομυελίνωση του ΚΝΣ (Kira J, Tobimatsu S, Goto I. Vitamin B12 metabolism and massive dose methyl vitamin B12 therapy in Japanese patients with multiple sclerosis. Intern Med. 1994;33:82–86 ) .

Δοσολογία Από του στόματος δόσεις είναι 1000-2000 mcg / ημέρα με τη μορφή του μεθυλοκοβαλαμίνη - methylcobalamin.
Ενδομυϊκές δόσεις υδροξυκοβαλαμίνης-  hydroxycobalamin είναι
1000 mcg / ημέρα για 5 ημέρες, στη συνέχεια δύο φορές την εβδομάδα για 4 εβδομάδες, και στη συνέχεια δύο φορές το μήνα.

Συνένζυμο Q10

 100 - 200 mg κατά την κατάκλιση, για τις αντιοξειδωτικές, ενίσχυση του  ανοσοποιητικό, και μυϊκή υποστήριξη. Το συνένζυμο Q10 μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα αντιπηκτικά , όπως warfarin (Coumadin) και άλλοι.

Βότανα

Ashvagandha-Withania somnifera- Indian ginseng-Poison gooseberry- Winter cherry

Χρησιμοποιείται στην Αγιουβέρδα

Παρουσιάζει αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές, αγχολυτικές και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες , θεωρείται σημαντικό συμπλήρωμα –βότανα
για ασθενείς με ΣΚΠ (Mishra LC, Singh BB, Dagenais S. Scientific basis for the therapeuticuse of Withania somnifera (ashwagandha): a review. Altern Med Rev.

2000;5:334–346) και (Panda S, Kar A. Evidence for free radical scavenging activity of ashwagandha root powder in mice. Indian J Physiol Pharmacol. 1997;41:424–426.)

Ashwagandha και κρόκος (σαφράν) : Tονώνει το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.

Δοσολογία
1 έως 6 g του  βότανου σε μορφή σκόνης ή δύο τρεις φορές την ημέρα

Ginkgo biloba

Εκτός από την αντιοξειδωτική δράση της, ενισχύει επίσης νευροδιαβίβαση (Yoshikawa T, Naito Y, Kondo M. Gingko biloba leaf extract: review of biological actions and clinical applications. Antioxid Redox Signal.

1999;1:469).

Η μαριχουάνα (Cannabis sativa )
Πολυάριθμες αναφορές περιστατικών και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες
υποστηρίζουν τη χρήση του καπνίσει μαριχουάνα , περιορίζει τη σπαστικότητα και το τρέμουλο (Lakhan SE, Rowland M. Whole plant cannabis extracts in the treatment of spasticity in multiple sclerosis: a systematic review. BMC Neurol. 2009;9:59).Φυσικα η χρήση είναι παράνομη και συνοδεύεται με αρκετές παρενέργειες.

Μουμτζής Αλέξανδρος

Ενδοκρινολόγος-Ειδικός Εφαρμογών Διαιτητικής