Τα κεράσια στο μικροσκόπιο

Συνεχίζοντας τη σειρά τα φρούτα στο μικροσκόπιο ,αυτή τη φόρα εξετάζουμε τα κεράσια. Ένα μικρό σε μέγεθος φρούτο αλλά με τεράστια οφέλη για την υγεία του ανθρώπου.

Προέλευση-Ιστορικά στοιχεία

Τα κεράσια  καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά  στην Κερασούντα  Cerasus  ,ενώ η προέλευση τους θεωρείται η Βορειοανατολική Ασία.

Ο Έλληνας συγγραφέας Θεόφραστος περιγράφει την κερασιά στα γραπτά του κείμενα περίπου  το 300 π.Χ., αλλά πλέον οι ιστορικοί θεωρούν ότι η καλλιέργεια της κερασιάς είχε ξεκινήσει προγενέστερα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλες οι σημερινές ποικιλίες κερασιών προέρχονται από την αγριοκερασία και είναι αποτέλεσμα διασταυρώσεων εκτός από τα βύσσινα που θεωρούνται ξαδέλφια των κερασιών, αλλά αποτελούν φυσικό υβρίδιο και όχι αποτέλεσμα διασταύρωσης.

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος  σε έργο του που χρονολογείται στο 1₀ αιώνα Μ.Χ περιγράφει τη καλλιέργεια οκτώ διαφορετικών ποικιλιών κερασιών στην Ιταλία ,ενώ σημειώνει ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνέβαλε στη διάδοση καλλιέργειας της κερασιάς στη δυτική  Ευρώπη μέχρι και τη Βρετανία .

Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα οι καθολικοί μοναχοί με τη σειρά τους συνέβαλαν στη διατήρηση της καλλιέργειας δημιουργώντας χώρους καλλιέργειας των κερασιών ,είτε διαφυλάσσοντας την καλλιέργεια στους κήπους των μοναστηριών.

 Ιστορικές αναφορές της πρώιμης Ισλαμικής εποχής αναφέρουν εκτεταμένη καλλιέργεια κερασιών αλλά και άλλων φρούτων όπως ρόδια, δαμάσκηνα, σύκα, μήλα, και τα αχλάδια στο Ιράκ ,τα οποία αποτελούσαν αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής .

Βέβαια έπρεπε να φτάσουμε στο 16ο αιώνα για να εδραιωθεί η καλλιέργεια της κερασιάς στην Αγγλία αρχικά στη πόλη του Κεντ όσο και στη Γερμανία. Μέσα σε ένα αιώνα οι Άγγλοι κατάφεραν να αναπτύξουν δώδεκα διαφορετικές ποικιλίες .

Άγγλοι αλλά και Γάλλοι άποικοι μετέφεραν τις ποικιλίες αυτές στο νέο κόσμο .Έτσι οι Άγγλοι μετέφεραν το κεράσι στην Νέα Αγγλία ,ενώ Νορμανδοί άποικοι μετάφεραν τα κουκούτσια τους σε δυτικότερες περιοχές όπως η πόλη του Ντιτρόιτ. Σύντομα κερασιές κατείχαν εξέχουσα θέση σε κήπους κατά μήκος ποταμού του Αγίου Λαυρεντίου και της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών.

Φυσικά στη Βόρειο Αμερική ύπαρχε μια ποικιλία αγριοκέρασο η λεγόμενη  chokecherries. Οι ιθαγενείς κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής θεωρούσαν το chokecherries ως τροφή υψηλής διατροφικής άξιας και για το λόγο αυτό συνέστηναν στους εξερευνητές ως θρεπτική τροφή ,χαμηλού βάρους που μεταφέρεται  εύκολα.

Στην άλλη πλευρά της υδρόγειου και πιο συγκεκριμένα στην Ασία η κερασιά κατείχε εξέχουσα θέση τόσο ως τροφή αλλά σχετίστηκε και με τις παραδόσεις.

 Στη Κίνα το ξύλο κερασιάς θεωρούνταν  ότι  κρατάει μακριά τα κακά πνεύματα. Το ξύλο της κερασιάς χρησιμοποιούνταν είτε για κατασκευή αγαλμάτων που φρουρούσαν τα σπίτια από την εισβολή κακοπροαίρετων πνευμάτων, είτε κλαδιά του δέντρου τοποθετούνταν πάνω από τις πόρτες την πρωτοχρονιά ως γούρι.

 Στην Ιαπωνία, τα άνθη της κερασιάς έγιναν  το εθνικό λουλούδι, το κεράσι για τους Ιάπωνες  αντιπροσωπεύει την ομορφιά, την ευγένεια, και τη σεμνότητα.

Στη χώρα μας καλλιεργούνται αρκετές ποικιλίες κερασιών. Πιο γνωστές ποικιλίες είναι η κερασιά Ρουπκόβου, που παράγει τα τραγανά κεράσια της Έδεσσας, η πετροκερασιά, με τα τραγανά και νόστιμα πετροκέρασα που φέρουν μία χαρακτηριστική γραμμή στο μέσο του καρπού και η κερασιά των βοδενών με τα μεγάλα και νόστιμα κεράσια.

 Άλλες ποικιλίες είναι η τραγανή Βόλου, η Ναπολέων,  και η φράουλα Βόλου.

Οι όψιμες ποικιλίες του Μάιο  είναι συνήθως λεπτόφλουδες και αρκετά ευαίσθητες στις κλιματολογικές συνθήκες όπως η βροχόπτωση. Τα όψιμα κεράσια του Ιουνίου είναι πιο τραγανά έχουν πιο σκληρή φλούδα παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και μέγεθος.

Η Τουρκία είναι πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή κερασιών. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., το Ιράν, η Ουκρανία και η Γερμανία. Η Ελλάδα έχει την 10η θέση στον κόσμο

 

Τα κεράσια αποτελούν μια άριστη διατροφική επιλογή μιας που όπως και τα υπόλοιπα φρούτα περιέχουν φυτικές ίνες ,είναι χαμηλά σε θερμίδες ,ενώ ταυτόχρονα είναι καλές πηγές βιταμινών όπως η βιταμίνη Α και η βιταμίνη C . Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες που μεταφράζεται   σε : 3,747 μ mol TE/100g μονάδες Orac .

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ποσότητα των Α και C βιταμινών είναι περισσότερη στα ξινά κεράσια και ειδικότερα στα βύσσινα.

Η acerola μια ποικιλία κερασιού που προέρχεται από τις Αντίλλες κατέχει το σκήπτρο όσο αναφορά τη περιεκτικότητα της στις παραπάνω προαναφερθέντες βιταμίνες,  πιο συγκεκριμένα περιέχει  1677,6 mg βιταμίνης C ανά 100 g που αντιστοιχεί στο  2796% της συνιστώμενης  ημερήσιας δόσης   και βιταμίνη Α 767 IU ανά 100 g.

Τα κεράσια από άποψη ιχνοστοιχείων περιέχουν Κάλιο μικρή ποσότητα Ασβεστίου αλλά και Βόριο που συμβάλει στο μεταβολισμό του Ασβεστίου  και θεωρείται ότι συμβάλει στην αποτροπή της οστεοπόρωσης.

Τα βύσσινα θεωρούνται ξαδέλφια των κερασιών ,ανήκουν στην ιδία ομάδα με αυτά αλλά παρουσιάζουν κάποιες διαφορές , διαθέτουν μικρότερη ποσότητα σακχάρων σε σχέση με τα κεράσια , περισσότερη ποσότητα πολυφαινολών  ,γεγονός στο οποίο οφείλεται και η ξινή τους γεύση αλλά και μεγαλύτερο  ποσό ανθοκυανινών στις οποίες οφείλουν το βαθύ σκούρο κόκκινο  χρώμα τους. 

Εάν κατά την κατανάλωση κερασιών ή βύσσινων ανιχνεύσατε κάποιο άρωμα κανέλλας αυτό οφείλεται στη παρούσα μιας πολυφαινόλης  γνωστή με το όνομα  κινναμωμικό οξύ.

Το κορμός του δέντρου  της κερασιάς παράγει ρητίνη που στο παρελθόν καταναλωνόταν από τα παιδία ως τσίχλα.

Έχουν καταγράφει διάφορες θεραπείες με κεράσια. Θεωρούνταν ότι σταματούν  το βήχα  έτσι χρησιμοποιούνταν ως αντιβηχικό  ,ενώ αν τα διαλύσουμε σε κρασί μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπεία για χολόλιθους και πέτρες στα νεφρά.

Τα κεράσια πίστευαν ότι συμβάλουν στην εύρυθμη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος  ως διουρητικά. . Πολλοί μάλιστα συνήθιζαν να κρατάνε τα κοτσάνια των κερασιών και να τα χρησιμοποιούν το χειμώνα για την παρασκευη διουρητικών ροφημάτων.

Ας δούμε αναλυτικότερα τα οφέλη που μπορούν να προσφέρουν στην υγεία τα κεράσια 

 

Ανθοκυανίνες

Αντιφλεγμονώδης ιδιότητες. To έντονο κόκκινο χρώμα των κερασιών οφείλεται στη παρουσία  ανθοκυανινών _.Σύμφωνα με μελέτες οι ανθοκυανίνες που περιέχονται στα κεράσια παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη δράση ,αναστέλλοντας τη δράση των ενζύμων  κυκλοοξυγενάσης-1, και 2, (cyclooxygenase-1, and 2-COX-l and COX-2).

Τα δυο αυτά ισο-ενζυμα είναι υπεύθυνα για τη παράγωγη μιας σειράς σημαντικών βιολογικών διαμεσολαβητών, που παράγονται και στη περίπτωση της φλεγμονής όπως οι προσταγλανδίνες, προστακυκλίνες και θρομβοξάνες.

 Η αναστολή των COX προσδίδει ανακούφιση σε περιπτώσεις φλεγμονής, μειώνει το πόνο το πρήξιμο και το πυρετό αλλά βρίσκει εφαρμογή και σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

 Τα λεγόμενα  Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAID) όπως η Ασπιρίνη, Ιβουπροφαίνη στηρίζουν τη θεραπευτική τους δράση στην αναστολή των COX.

Μια κατηγορία φαρμάκων που μπλοκάρουν τη δράση της COX-2 εκλεκτικοί αναστολείς της COX–2 συνδέονται με μέτριο ως  αυξημένο κίνδυνο αγγειακών επεισοδίων.

Οι ανθοκυανίνες  που περιέχονται στα βύσσινα  αλλά και στα σμέουρα έχουν αντίστοιχη και ικανοποιητική δράση στον αποκλεισμό του COX-2 ,όσο και τα αντίστοιχα φάρμακα ,χωρίς όμως και τις αντίστοιχες παρενέργειες.

Τα ιχθυέλαια (μουρουνέλαιο)  αναστέλλουν το COX και για το λόγο αυτό έχουν προταθεί ως μια εναλλακτική λύση για την θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας ,αλλά και άλλων καταστάσεων.

 Επίσης τα μανιτάρια maitake αναστέλλουν τόσο το COX-1 όσο και το COX-2  ,ενώ η  hyperforin, ένα συστατικό του βοτάνου βαλσαμόχορτου ( St. John’s Wort ) μπλοκάρει το COX-1 πέρα από την αντιβιοτική και αντικαταθλιπτική της δράση.

Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν την άποψη ότι τα βύσσινα  κατέχουν την ισχυρότερη αντιφλεγμονώδη δράση από κάθε άλλο φρούτο.

Οστεοαρθρίτιδα. Τα βύσσινα  λοιπόν εξαιτίας της αντιφλεγμονώδης δράσης τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής που αντιμετωπίζουν ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα .

 Σε μελέτη που πήραν μέρος  είκοσι γυναίκες ηλικίας 40 έως 70 με φλεγμονώδη οστεοαρθρίτιδα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο χυμός βύσσινου  δύο φορές ημερησίως για τρεις εβδομάδες οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις σημαντικούς δείκτες φλεγμονής, χωρίς παρενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν τα αντιφλεγμονώδη.

Αρθρίτιδα –ουρική αρθρίτιδα. Πλέον οι παραδοσιακοί ισχυρισμοί ότι η κατανάλωση χυμού από βύσσινα ανακουφίζουν από τα συμπτώματα τις αρθρίτιδας βρίσκουν και επιστημονική βάση.

Η θεραπευτική δράση οφείλεται στη παρουσία των ανθοκυανινών και των βιοφλαβονοειδών που περιέχουν.

Το ουρικό οξύ και πιο συγκεκριμένα οι κρυστάλλου του δημιουργούν το βασανιστικό πόνο της ουρικής αρθρίτιδας. Σε ομάδα ατόμων που δόθηκε για ένα μήνα καθημερινά χυμός από βύσσινα 240ml κατάφεραν να μειώσουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα.

Το ουρικό οξύ μπορεί να προκαλέσει  προβλήματα τόσο σε αρθρώσεις, όσο και στους νεφρούς και μπορεί να θεωρηθεί ως δείκτης φλεγμονής, αλλά και ως προγνωστικός παράγοντας κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου.

Σε άλλη ερεύνα η κατανάλωση χυμού από βύσσινα μείωσε τις πιθανότητες έξαρσης της ουρικής αρθρίτιδας κατά 35% ,ενώ όταν ο χυμός συνδυάστηκε με  Αλλοπουρινόλη τα επεισόδια μειωθήκαν κατά 75%.

 Φυσικά και η κατανάλωση του φρούτου σε έρευνες παρουσίασε μείωση των επίπεδων του ουρικού οξέος όπως έδειξαν τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια –Davis ,όπου γυναίκες που κατανάλωναν καθημερινά μια μερίδα μόνο κερασιών μείωσαν το ουρικό τους οξύ κατά 15%.

 

Μείωση μυϊκού πόνου –αποκατάσταση. Πολλοί αθλητές χρησιμοποιούν το χυμό από βύσσινα για γρήγορη αποκατάσταση μετά από άσκηση. Ο πόνος που παρουσιάζεται μετά από έντονη μυϊκή δραστηριότητα οφείλεται σε μυϊκή βλάβη, φλεγμονή ,οξειδωτικό στρες και τη παράγωγη γαλακτικού οξέος . Οι ανθοκυανίνες  συμβάλουν στη μείωση της φλεγμονής ενώ παράλληλα παρουσιάζον αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό  Nutrients σε ομάδα ποδηλατών στην οποία  χορηγήθηκε για τρεις ημέρες, πριν τον αγώνα συμπυκνωμένος χυμός βύσσινου της ποικιλίας Montmorency  παρουσίασε στη συνέχεια μειωμένη φλεγμονή και οξειδωτικό στρες σε αντίθεση με άλλη ομάδα ποδηλατών που κατανάλωσε άλλο αναψυκτικό κατά τη διάρκεια της έρευνας.

Αντίστοιχα μαραθωνοδρόμοι που έκαναν χρήση χυμού  για πέντε ημέρες πριν το μαραθώνιο αλλά και δυο μέρες μετά παρουσίασαν ταχύτερη  αποκατάσταση σε αντίθεση με τη δεύτερη ομάδα έλεγχου που κατανάλωσε διαφορετικό  ρόφημα.

Ο χυμός βύσσινου μπορεί να μειώσει το αίσθημα του μυϊκού πόνου , να περιορίσει τη  φλεγμονή ,να αποτρέψει τη μυϊκή βλάβη και να συμβάλει σε γρήγορη αποκατάσταση μετά από έντονη φυσική δραστηριότητα.

Αντικαρκινική δράση . Τα κεράσια πλούσια σε ανθοκυανίνες αποτελούν έναν ιδανικό φρούτου όσο αναφορά τη προστασία από το καρκίνο.

Η Κερκετίνη ή κουερσετίνη (Quercetin) αποτελεί ένα από τα πιο μελετημένα φλαβονοειδή που παρουσιάζει αρκετές αλληλεπιδράσεις ή και συνεργική δράση με άλλα φλαβονοειδή, έχοντας την ικανότητα να αυξάνει την απορρόφηση της Ρεσβερατρόλης αλλά  και των κατεχινών που περιέχονται στο πράσινο τσάι.

Η Κερκετίνη περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα στη κάπαρη αλλά και στα κρεμμύδια ,μήλα, όπως και στα κεράσια. Όπως και τα υπόλοιπα βιοφλαβονοειδή παρουσιάζει αντιοξειδωτική, αντι- αθηρογενετική ,αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση.

Η Κερκετίνη  είναι ικανή να αναστείλει  την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων ,για το λόγο αυτό θεωρείται πιθανή η συμβολή της στη προστασία όγκων  του μαστού ,παχέος εντέρου ,προστάτη ,ωοθηκών και των πνευμόνων, κάτι τέτοιο όμως χρειάζεται πρώτα να επιβεβαιωθεί μέσω ερευνών  .Σε μια μελέτη η Κερκετίνη παρουσίασε μεγαλύτερη τάση καταστολής όγκων και από τη Ρεσβερατρόλη.

Ενώ άλλη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε Κερκέτινη σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. 

Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι περισσότερες έρευνες που σχετίζονται με τη Κερκετίνη έχουν πραγματοποιηθεί  in –vivo  είτε in-vitro  σε πειραματόζωα .Ο ρόλος της είναι ακόμη ασαφής στον ανθρώπινο οργανισμό ,απαιτούνται ελεγχόμενες  κλινικές έρευνες  για να αποδειχτεί η χρησιμότητα της στον άνθρωπο.

Ένα δεύτερο συστατικό των κερασιών το Ελλαγικό οξύ που περιέχεται και σε άλλα φρούτα όπως τα  βατόμουρα, τα μούρα οι φράουλες , τα ρόδια, αλλά και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς όπως  τα καρύδια έχει παρουσιάσει αντικαρκινική δράση σε πειραματόζωα. Οι τρεις κυριότερες δράσεις του Ελλαγικού οξέος  είναι η αντιοξειδωτική,  αντι-μεταλλαξιογόνος και η αντικαρκινική  του δράση.

Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι το ελλαγικό οξύ προκαλεί απόπτωση (κυτταρικό θάνατο) σε καρκινικά κύτταρα .  Επιπλέον, το ελλαγικό οξύ έχει δείξει χημειοπροστατευτική επίδραση σε καρκίνους που προκαλούνται από χημικά.

Ιταλοί ερευνητές πραγματοποίησαν τη μοναδική μέχρι τώρα έρευνα Ελλαγικού οξέος σε άνθρωπο και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειώσει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας σε άνδρες με προχωρημένη καρκίνο του προστάτη. Το Ελλαγικό οξύ δεν κατάφερε όμως να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και δεν παρέτεινε την επιβίωση των ασθενών.

Η ουσία (POH-perillyl alcohol) που απομονώθηκε από τα αιθέρια έλαια των κερασιών αλλά και της λεβάντας της μέντας ,του δυόσμου και του σέλινου παρουσίασε αντικαρκινική δράση σε πειραματόζωα.

Αν και μέχρι τώρα ο ακριβώς τρόπος δράσης της δεν είναι απόλυτα κατανοητός  προκάλεσε αναστολή ανάπτυξης  των καρκινικών όγκων που προέρχονται από το γαστρεντερικό ,όπως καρκίνος του παγκρέατος ,του ήπατος ,του στομάχου και παχέος εντέρου.

 Οι πρώτες έρευνες παρουσιαστήκαν στη δεκαετία του 90 και πλέον η χρήση του προσανατολίζεται ως χημειοπροφυλακτικό σε περιπτώσεις καρκίνων του παχέος εντέρου, του πνεύμονα και του δέρματος  ,είτε σαν χημειοθεραπευτικό σε περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη ,του παχέος εντέρου και του παγκρέατος.

Το POH μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες όπως στομαχικές διαταραχές , παλινδρόμηση , ναυτία , διάρροια ή δυσκοιλιότητα , κόπωση και κεφαλαλγία .

 Η οξύτητα των παρενεργειών αυξάνει όσο αυξάνει η χορηγουμένη δόση ,ενώ μερικοί ασθενείς  μπορούν να παρουσιάσουν μη ανεκτικότητα.

Τέλος η Kερκιτρίνη ένα φλαβονοειδές που περιέχουν τα κεράσια έχει παρουσιάσει και αύτη  αντικαρκινική δράση .

 

Βελτίωση του ύπνου

Τα κεράσια περιέχουν σημαντική ποσότητα  μελατονίνης. Η μελατονίνη περιέχεται και σε τροφές όπως τα κρεμμύδια ,οι Μπανάνες ,το κρασί αλλά και σε δημητριακά ,όπως η βρώμη και σε αρωματικά φυτά όπως ο δυόσμος ,το θυμάρι, η λουΐζα και το φασκόμηλο.

H μελατονίνη   παράγεται στην υπόφυση λειτούργει ως συγχρονιστής του βιολογικού ρολογιού , ενώ ταυτόχρονα διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση  και παράλληλα ενισχύει τη δράση και των υπολοίπων  αντιοξειδωτικών.

Η γήρανση καθώς και η ύπαρξη ορισμένων νόσων όπως η νόσος του Αlzheimer , η πρωτοπαθής εκφύλιση του νευρικού συστήματος ,αλλά και η χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορούν να καταργήσουν τη νυχτερινή παραγωγή μελατονίνης και κατά συνέπεια να επιβαρύνουν τη λειτουργία του ύπνου. Η παραγόμενη ποσότητα μελατονίνης μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.

Το κεντρικό νευρικό σύστημα ελέγχει το κύκλο ύπνου-αφύπνισης, αλλά και η μελατονίνη συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία του . Η μελατονίνη μπορεί να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό εύκολα και παράγει καταπραϋντική δράση στους νευρώνες του εγκεφάλου,  περιορίζοντας  την αϋπνία και τους  πονοκέφαλους.

Η μελατονίνη ρυθμίζει επίσης την ανάπτυξη των φυτών όπως η ικανότητά της να επιβραδύνει το σχηματισμό των ριζών , ενώ παράλληλα να προωθεί την ανάπτυξη πάνω από το έδαφος ,του κορμού.

Η μελατονίνη μπορεί να συμβάλει στη θεραπεία διαφόρων ασθενών και για το λόγο αυτό αποτελεί έντονο αντικείμενο μελέτης.

Οι ποικιλίες κερασιών ( Balaton και Montmorency) έχουν αποδειχθεί ότι περιέχουν μελατονίνη.

 

Νόσος Αλτσχάιμερ

Τα κεράσια εξαιτίας των ανθοκυανίνων που περιέχουν οι οποίες κατέχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση αλλά και της μελατονίνης μπορούν να προστατέψουν τον εγκέφαλο από εκφυλιστικές βλάβες . Ο σχηματισμός των αμυλοειδών πλακών στον εγκέφαλο είναι ένα από τα πρωταρχικά χαρακτηριστικά της νόσου Alzheimer’s.

Η μελατονίνη, αναστέλλει το σχηματισμό πλακών και μπορεί να είναι αποτελεσματική έναντι της νόσου Alzheimer’s. Ωστόσο, η μελατονίνη δεν μπορεί να αναστρέψει το σχηματισμό των ήδη υπαρχόντων πλακών, οπότε δεν είναι χρήσιμη για την αγωγή της νόσου.

Πειράματα έχουν δείξει ότι η ικανοποιητική συγκέντρωση της μελατονίνης κατά τη διάρκεια της ζωής είναι απαραίτητο συστατικό για την πρόληψη του Alzheimer.

Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD)

Η ποσότητα της παραγόμενης μελατονίνης καθορίζεται όπως προαναφέρθηκε από την ηλικία ,αλλά και από τη ποσότητα του φωτός.

Η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή σχετίζεται με έλλειψη έκθεσης στο φως της ημέρας, με αποτέλεσμα να διαταράσσετε είτε η ποσότητα της παραγόμενης μελατονίνης είτε να αποδιοργανώνεται ο χρονισμός της έκκρισης της ,  γεγονός που εξηγεί γιατί οι άνθρωποι αισθάνονται καλά την άνοιξη και το καλοκαίρι και αρχίζουν να έχουν προβλήματα μόνο όταν μικραίνουν οι μέρες.

 

Διαβήτης

Ανθοκυανίνες που απομονώθηκαν από τα κεράσια και χορηγηθήκαν  σε παγκρεατικά κύτταρα ποντικιών ,επέφεραν αύξηση της παραγωγής ινσουλίνης κατά 50%.

Τα κεράσια και τα υπόλοιπα φρούτα που περιέχουν ανθοκυανίνες θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη θεραπεία ατόμων με διαβήτη τύπου 2 εφόσον η λειτουργικότητα  των ανθοκυανίδων επιβεβαιωθεί και σε ανθρώπους.  

Ο Όρος  γλυκαιμικός δείκτης εκφράζει τη ταχύτητα με την οποία ένα τρόφιμο αυξάνει το σάκχαρο του αίματος .Η κατανάλωση βύσσινων από διαβητικούς  ασθενείς δεν μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα εξαιτίας του χαμηλού  τους γλυκαιμικού δείκτη 22 , αντιθέτως τα γλυκά κεράσια παρουσιάζουν υψηλότερη τιμή γλυκαιμικού δείκτη 62 και ενδέχεται να προκαλέσουν μέτριες αποκλίσεις όσο αναφορά τη τιμή της γλυκόζης του αίματος ατόμων με διαβήτη .

Επιπρόσθετα πιθανές  μεταλλάξεις που μπορεί να παρουσιαστούν στον ΜΤ2 υποδοχέα της μελατονίνης , αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη . Γυναίκες που παρουσιάζουν χαμηλά ποσά εκκρινόμενης μελατονίνης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 ,σε σχέση με γυναίκες στις οποίες η έκκριση της μελανίνης δεν έχει διαταραχτεί.

Αποτροπή οδοντικής πλάκας.

Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι ο χυμός κερασιών καταστέλλει κατά 89% τη δραστηριότητα των ενζύμων εκείνων που οδηγούν στο σχηματισμό πλάκας, δηλαδή, το αρχικό σύμπτωμα της τερηδόνας.

Τι να προσέξετε κατά την αγορά

Όταν επιλεγούμε κεράσια αυτά θα πρέπει  να έχουν λαμπερό έντονο χρώμα που μπορεί να κυμαίνεται από κίτρινο σε  βαθύ έντονο κόκκινο αλλά και μαύρο. Η φλούδα  τους θα πρέπει να γυαλιστερή  και  κάπως σκληρή στο άγγιγμα. Το κοτσάνι από τα κεράσια  θα πρέπει να έχει χρώμα πράσινο και να είναι ευλύγιστο.

 Κεράσια που εμφανίζονται να  είναι γδαρμένα, παραμορφωμένα, μουχλιασμένα ή ζαρωμένα με σκοτεινό κοτσάνι που σπάει εύκολα , έχουν συλλεχτεί από καιρό,  είτε δεν αποθηκεύτηκαν με το σωστό τρόπο.

Το σχήμα αλλά και το χρώμα των κερασιών μπορεί να δώσει πληροφορίες όσο αναφορά τη γλυκύτητα τους. Τα γλυκά κεράσια συνήθως έχουν σχήμα που μοιάζει με καρδιά και το χρώμα τους κυμαίνεται από βαθύ κόκκινο μέχρι και ροζ ενώ το ξινά κεράσια έχουν πιο κυκλικό σχήμα και έντονο κόκκινο χρώμα.

Αποθήκευση

Τα κεράσια είναι ιδιαίτερα ευπαθές φρούτο ιδιαίτερα ευαίσθητο στη  θερμότητα. Τα κεράσια για να συντηρήσουν απαιτούν ψύξη , χαμηλή θερμοκρασία και υγρασία.

Η ποιότητα τους μπορεί να υποβαθμιστεί περισσότερο όταν παραμείνουν σε θερμοκρασία δωματίου για 1 ώρα ,παρά αν αποθηκευτούν σε ψυγείο για 1 ημέρα. Κατά τη αποθήκευση τους δεν θα πρέπει να πλυθούν παρά μονό αμέσως  πριν την κατανάλωση τους.

Τα κεράσια μπορούν να αποθηκευτούν σε πλαστική σακούλα ή σε κάποιο μπολ που θα πρέπει να είναι καλυμμένο αλλά όχι ερμητικά κλειστό έτσι ώστε να  επιτρέπεται η ανακύκλωση του αέρα. Τα κεράσια δεν θα πρέπει να τοποθετηθούν σε άλλο τρόφιμο με έντονη οσμή γιατί δυστυχώς έχουν την ιδιότητα να απορροφούν τις οσμές.

Κατανάλωση

Όπως πολλά φρούτα έτσι και τα κεράσια όταν κοπούν είτε γδαρθούν εκκρίνουν από το κυτταρικό τους τοίχωμα  πολυφαινολοξειδάση που οξειδώνει τις φαινόλες των κερασιών. Όπως έχει προαναφερθεί υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι για τον περιορισμό της δράσης της πολυφαινολοξειδάσης.

Μαγείρεμα

Η διαφορετική χρωματική απόχρωση των κερασιών οφείλεται είτε στην παρουσία ανθοκυανινών (κόκκινο- σκούρο καφέ χρώμα) είτε σε καροτενοειδή (κίτρινο –πορτοκαλί χρώμα). Οι ανθοκυανίνες διαλύονται στο νερό ενώ κατά  το μαγείρεμα τα επίπεδα τους μειώνονται κατά 10-21%.

 Ας μην ξεχνάμε ότι οι ανθοκυανίνες αποτελούν μια από τις τέσσερις ομάδες των πολυφαινολών  , σε αντίθεση λοιπόν με τις ανθοκυανίνες , τα φαινολικά οξέα μια άλλη ομάδα πολυφαινολών, που περιέχονται και στα κεράσια ενισχύονται με το μαγείρεμα .Τα καροτενοειδή δεν επηρεάζονται κατά το μαγείρεμα έτσι τα κεράσια δεν χάνουν τη προ-βιταμίνη Α κατά το μαγείρεμα το ίδιο όμως δεν ισχύει και για τη βιταμίνη C που είναι ευάλωτη στη θερμότητα.

Η κονσερβοποίηση και η κατάψυξη των κερασιών επίσης επιφέρει απώλεια βιταμινών .Η ωμη κατανάλωση του φρούτου πλεονεκτεί απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή επεξεργασίας του .

Εάν θέλετε να κάνετε μαρμελάδα από κεράσια είτε γλυκό του κουταλιού λίγο πριν τελειώσετε το μαγείρεψα προσθέστε λίγο λεμόνι. Τα κεράσια κατά το μαγείρεμα χάνουν κάπως το σχήμα του αλλά και αποχρωματίζονται.

 Ο αποχρωματισμός εν μέρη οφείλεται στις ανθοκυανίνες οι οποίες  είναι διαλυτές στο νερό , ρίχνοντας λίγο λεμόνι ,ουσιαστικά που είναι όξινο θα δώσει ξανά το λαμπερό κόκκινο χρώμα στις ανθοκυανίνες ,η προσθήκη όμως βάσης όπως κρέμα γάλακτος ή και αγελαδινού βουτύρου   θα προσδώσει μια  ελαφριά μπλε απόχρωση, που μπορεί να αποφευχθεί προσθέτοντας λίγο λεμόνι  .

Τα κεράσια  θα είναι προτιμότερο να σιγοβράζουν παρά να τεθούν σε βρασμό για μεγάλο χρονικό διάσημα ο τρόπος αυτός διασφαλίζει την ύφη και τη γεύση του τελικού προϊόντος.

Τα κεράσια μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη παρασκευή γλυκών όπως σε τούρτες ή και τάρτες αλλά να γίνουν είτε γλυκό του κουταλιού ή και μαρμελάδα.

Τα ξινά κεράσια –βύσσινα εξαιτίας της οξύτητας τους υπερτερούν από τα γλυκά κεράσια στη παρασκευή γλυκών αφού παρέχουν, πιο στερεά υφή και εντονότερο χρώμα και άρωμα.

Τα κεράσια μπορών να χρησιμοποιηθούν για τη Παρασκευή αλκοολούχων πότων όπως το Kirsch, το Cherry Brandy.

Το Kirsch ή kirschwasser- Schwarzwälder Kirsch(wasser)  είναι ένα διαυγές άχρωμο γερμανικό μπράντι διπλής απόσταξης  που παραδοσιακά  παράγονταν από τη σκουρόχρωμη  ποικιλία morello μια ποικιλία που προσεγγίζει γευστικά  το γνωστό μας βύσσινο  .Η ποικιλία morello είχε αναπτυχτεί στη περιοχή του Μέλανα Δρυμού (black forest) η ονομασία της τούρτας black forest θεωρείτε ότι προέρχεται από τη προσθήκη κερασιών αλλά και Kirsch σε αυτό .

Ένα ενδιαφέρον λικέρ από κεράσια είναι το Πορτογαλικό Ginjinha .Το λικέρ αυτό είναι το δημιούργημα της  Francisco Espinheira η όποια για θεραπευτικούς αρχικά σκοπούς πρόσθεσε κεράσια morello σε αλκοόλ  και στη συνέχεια  πρόσθεσε νερό , κανέλα και ζάχαρη ,σύντομα το ποτό έγινε το αγαπημένο των κατοίκων της Λισσαβόνας ,το οποίο προσφέρονταν ως σφηνάκι με ένα κομμάτι φρούτο πάνω στο ποτήρι. 

Αλέξανδρος Μουμτζής 

Ενδοκρινολόγος Ειδικος εφαρμογών διαιτητικής